Trwa 52. Tampere Film Festival – festiwal filmów krótkometrażowych, odbywający się co roku w marcu w fińskim mieście Tampere. Przeczytajcie relację naszej selekcjonerki konkursu międzynarodowego Joanny Baranowskiej, która jako przedstawicielka SWF Team pojechała do Finlandii, by oglądać i chłonąć najlepsze krótkie kino i wyszukiwać dla Was filmowe perełki na Short Waves Festival, nad którego 14. edycją pracujemy!
Jedź do Tampere, będzie fajnie, koniecznie sauna party! – mówiły. To było przed 24 lutego. Dziś jest piętnasty dzień wojny, jaką Rosja wytoczyła Ukrainie i drugi dzień 52. edycji Tampere Film Festival. Festiwal jest wspaniały. Ale fajnie nie jest i filmy nie dadzą nam o tym zapomnieć (z festiwalu zostały wycofane rosyjskie filmy finansowane przez aparat państwowy; filmy niezależne, z szacunku dla tworzących w opozycji do dyktatury, są nadal w programie).
Czy artystki powinny nieustannie dyskutować swoją postawę wobec polityki i brutalności systemu? Pytać o etykę operatorek i operatorów dokumentujących przemoc? Powinny. Jak alarm ta kwestia wyświetla się w głowie podczas oglądania rosyjskiego filmu „Cosmonauts” Danili Gulina. Kamera (użyto zdjęć z 3 kamer) bezdusznie zagląda w bezduszne oczy rosyjskich policjantów i jednej policjantki. Protestująca moskiewska młodzież też się nie boi. Tłumy cieszące się prażącym słońcem też się nie boją, pewnie dlatego, że niewytłumaczalnie dla nas nie zauważają ciosów zadawanych obok nich. Slow-motion, z którego Bill Viola byłby dumny, w momencie bezpośredniego pokazania okrucieństwa dostaje szału. Twórcy użyli sztucznej inteligencji, która wichrzy obraz – nie widzimy dokładnie, więc patrzymy jeszcze uważniej. Muzyka Teenage Arab (https://notforfun.bandcamp.com/track/no-me-no-mine) ma rytm krwioobiegu, więc przemoc wnika w ciało widzki niepostrzeżenie. Cosmonauts to praktyka polityczności sztuki. A co z tą etyką? Ostatnie kadry są nagrywane z policyjnej suki, na bijących dzieciaki funkcjonariuszy patrzymy zza krat. It took 6 rallies, 3 detentions and 18 months to create this film. – Danila Gulin.
Oko, które dostało szału, patrzy też na Waszyngton w dniu 20 stycznia 2021. Wtedy z Białego Domu zwiał Trump, a Bidenowi na inauguracji prezydentury zaśpiewała Lady Gaga. Na ulicach resztki wyznawczyń Trumpa, czekające na apokalipsę osoby ciągnące za sobą na wzór Chrystusa krzyże na kółkach, wzywające opatrzność do wstawiennictwa przed kataklizmem socjalizmu. Trump zostawił po sobie ruinę społeczeństwa. Możliwości technologiczne dały filmowi „Last Day” (reż. Cyprien Clément-Delmas) powiedzieć dobitnie, że dyktatury zostawiają po sobie szaleństwo. „Cosmonauts” i „Last Day” są o tym, że zarówno fanatyzm, jak i desperacja nie mieszczą już w sobie tego naszego szaleństwa. Imperatywy i konstrukty odwagi rozlatują się w zderzeniu z rzeczywistością. Nawet radykalność to już przeszłość. Być może jest jednak jakieś remedium.
Masowe pokojowe protesty barbarzyńsko rozpędzone przez aparat ‘bezpieczeństwa’ są także bohaterką animacji „Les Larmes de la Seine” (reżyseria kolektywna). W 1961 roku paryscy Algierczycy demonstrowali przeciwko nałożonej na nich godzinie policyjnej. Film uczy nas, że prawdziwym narzędziem protestu jest ruch i wspólnota. W wizyjnej scenie w klubie hipnotyczna trąbka Ibrahima Maaloufa wciąga widzki w zsynchronizowaneruchy tańczących. Lekcja jest krótka i na całe życie: szczęśliwe są ciała protestujących, nawet wtedy, kiedy są skąpane we krwi. Idę na sauna party.
PS wymienione filmy są mistrzowskie realizacyjnie i dramaturgicznie oraz po prostu przepiękne
„Cosmonauts”, International Competition 2: Music
„Last Day”, International Competition 3: The Nature of the System
„Les Larmes de Seine”, International Competition 2: Music
Używam feminatywów i żeńskich końcówek jako domyślnych gramatyk, bo marzec to miesiąc kobiet. Życzę nam, żeby zgniły patriarchat rozpadł się najpóźniej w kwietniu.
10.03.2022 / 52. Tampere Film Festival / Tampere, Finlandia
Joanna Baranowska / Selekcjonerka Konkursu Międzynarodowego
JOANNA BARANOWSKA
Producentka kreatywna, konsultantka scenariuszowa w obszarach antydyskryminacyjnych, LGBT i psychologicznych, redaktorka publikacji humanistycznych. Absolwentka wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej, studiowała slawistykę, filozofię i fizjoterapię. Tworzyła i koordynowała multidyscyplinarne międzynarodowe projekty artystyczne; współpracowała m.in. z Goethe-Institut i Malta Poznań Festival. Ma doświadczenia z planów filmowych jako sekretarka planu, asystentka reżyserek i reżyserka obsady.
Obecnie studiuje psychologię, często ogląda włoskie filmy, Twin Peaks i Noce i dnie. Interesuje się osobami, które tworzą oraz rewolucjami.
